Sektörel Heterokromi Nedir?
Kelime anlamı olarak Hetero farklı demektir, chromia ise rengi ifade eder, yani Heterokromi bir anlamda farklı renkler demektir. Sektörel Heterokromi, iki gözün de farklı renklerde olması ya da bir gözün içinde farklı renklerin bulunması olarak bilinir. Ancak sektörel heterokromi, yalnızca gözlerde değil, genel olarak anatomide, vücudun farklı noktalarında görülebilir. Yani saçlarda ve deri de görülmesi mümkündür. İnsanlarda nadir rastlanan bir durumdur. Mila Kunis, Sarah McDaniel, Kate Bosworth gibi ünlülerde var olan bir durumdur. Türkiye'de de en bilinen örnekleri Van kedileridir. Vücutta renk dağılımı görevini melanin pigmenti üstlenir. Bu pigmentin vücudun belli noktalarında az ya da fazla şekilde dağılması, ortaya sektörel heterokromiyi çıkarır. Sektörel heterokromi bir mutasyon örneğidir ve genelde 8. kromozomda meydana gelir. Bu durum kalıtsal olabileceği gibi, travma ya da hastalık gibi durumlarda da ortaya çıkabilir. Yine de sektörel heterokromi ister kalıtsal olarak isterse de hastalık ya da travma sonucu ortaya çıkmış olsun, genelde sağlığı etkileyecek şekilde zarar vermez. Ancak sonradan ortaya çıktığı durumlarda, altında bazı hastalıkların yatması ihtimalinden şüphelenilebilir.
Sektörel Heterokromi'nin Türleri ve Görülme Alanları
Heterokromi ya kalıtsaldır ya da sonradan edinilmiştir. Genelde bu durum bir gözü ya da gözün bir kısmını etkiler. Örneğin irisin bir kısmı daha açık bir renkte ya da daha koyu bir renkte olabilir. Bölgesel heterokromide, genelde iki farklı renk içeren bir iris ile karşılaşırız. Bu genellikle kedilerde ya da köpeklerde daha sık görülür. İnsanlarda nadiren karşımıza çıkar, insan nüfusunun yalnızca yüzde 1'i sektörel heterokromiye sahiptir. Sonradan edinilen sektörel heterokromide, genelde bir travma, hastalık ya da yaralanma sonucu bu semptomlar gelişebilir, yanlış kullanılan ya da alerjen madde içeren göz damlaları da sektörel heterokromi ortaya çıkarabilir. Bu durumda irisin rengi ya da olağandışı olarak koyu ya da olağandışı olarak açıktır. Merkezi heterokromide ise, iriste iki farklı renk bulunmaktadır. Genelde gözbebeğinin çevresi farklı renktedir ve dışarı doğru gidildikçe irisin gerçek rengi görülür. İnsan gözünün renklerini belirleyen kahverengi, sarı ve gri olmak üzere üç ana renk vardır. Bu renklerin pigmentlerinin miktarları insanların gözlerinin rengini ortaya çıkarır.
Sektörel Heterokromi Başka Hangi Canlılarda Görülür?
Sektörel heterokromi en çok kedilerde görülür. En çok görüldüğü kedi türleri ise Japon Bobtail, Ankara kedisi ve Van kedisidir. Bu türlerde genellikle iki gözün rengi de birbirinden tamamen farklıdır. Köpeklerde ise Avustralya çoban köpeği ya da Sibirya kurdu gibi türlerde sıklıkla sektörel heterokromi ile karşılaşılır. Zaman zaman sığırlarda ve hatta Asya mandalarında bile görülebilmektedir. Bu yazıda melanin pigmentiminin farklı dağılımı sonucu ortaya çıkan sektörel heterokromi ile bilgiler paylaşılmaya çalışıldı. Daha detaylı bilgiyi, bu durumun uzmanı olan bir doktordan almayı unutmayın.